"Ο Αμερικάνος" στα Χανιά

«Ο Αμερικάνος» 

του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

«…Μου φάνηκε σαν Εγγλέζος, σαν Αμερικάνος, μα όχι πάλι σωστός Εγγλέζος ούτε σωστός Αμερικάνος· τα ολίγα λόγια που μου είπε ρωμέικα, τα είπε μ’ έναν τρόπο δύσκολο και συλλογισμένο, όχι και πολύ ξενικό, σαν να ήξερε μια φορά ρωμέικα και τα ξέχασε...»

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

  To Δημοτικό Περιφερειακό

Θέατρο Κρήτης

παρουσιάζει

τον «Αμερικάνο»

     του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911)

Η εταιρεία θεάτρου «Ηθικόν Ακμαιότατον» συνεχίζει την περιοδεία της με το   κλασσικό διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Ο Αμερικάνος» σε ανανεωμένο ανέβασμα, με επόμενο σταθμό της τα Χανιά σε δύο παραστάσεις την 1η και 2η Δεκεμβρίου-Σάββατο και Κυριακή- στις 20.00 στο φιλόξενο χώρο του Βενιζέλειου Ωδείου. Πρόκειται για την πρώτη παρουσίαση της παράστασης στην Κρήτη, μετά την επιτυχημένη περιοδεία της σε όλη την Ελλάδα, με την υποστήριξη του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου Κρήτης. 

Στην παράσταση ο Θανάσης Σαράντος ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, κρυφοκοιτάζει τη δράση και μεταμορφώνεται σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται, με τη συνδρομή της μουσικής και των ήχων από τον συνθέτη Λάμπρου Πηγούνη που ερμηνεύεται ζωντανά.

Το σύμπαν των ατμοσφαιρικών ήχων που παράγονται από μια αλλιώτικη χρήση του πιάνου συνάδει με όλη την ποικιλία, την δύναμη και τον πλούτο της συγκλονιστικής γλώσσας του κλασσικού διηγήματος.

Ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη είναι μια ιστορία αγάπης και ξενιτιάς: θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε μετανάστη. Ίδια κι απαράλλαχτη με αμέτρητα προσωπικά και οικογενειακά δράματα, που γνώρισε η Ελλάδα εκείνης της εποχής – αλλά και  κάθε εποχής. Αμέτρητοι ήταν οι νέοι που μπροστά στην αμείλικτη φτώχεια και την επιτακτική ανάγκη εγκατέλειψαν σπίτι, γονείς, αγαπημένες, αποφασίζοντας τη βουτιά στο άγνωστο: Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία – το όνομα που έπαιρνε ανάλογα με την περίσταση ο τελικός προορισμός, η ονειρεμένη «γη της Επαγγελίας».  Ο «Αμερικάνος» του Παπαδιαμάντη δεν είναι παρά ο Έλληνας  μετανάστης, απανταχού της γης.

Το έργο

Πρόκειται για μια ιδιαίτερη θεατρική διασκευή του ομώνυμου κλασσικού διηγήματος του Σκιαθίτη συγγραφέα για έναν ηθοποιό και έναν μουσικό, που υπενθυμίζει τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη μοναξιά και η «αθεράπευτη» καχυποψία απέναντι σε οτιδήποτε άγνωστο ή φαινομενικά «ξένο». Ο ήρωας είναι «ξένος μέσα στον κόσμο του». Φυσικά, δεν είναι ούτε ξένος ούτε Αμερικάνος.

Ο «Αμερικάνος» είναι ένας Έλληνας μετανάστης, που ύστερα από 25 χρόνια επιστρέφει στο νησί του και δεν τον αναγνωρίζει κανένας. Περιπλανάται μόνος στην αποβάθρα του λιμανιού και τριγυρνά στα σοκάκια της μικρής συνοικίας και στα χαλάσματα του πατρικού σπιτιού του. Το μόνο που τον κάνει να συνεχίζει να ελπίζει είναι ο έρωτας:  η ελπίδα ότι η αγαπημένη του ίσως είναι ακόμα εκεί και τον περιμένει. Ακριβώς όπως ο Οδυσσέας, που γύρισε για να ξαναβρεί τη χαμένη του Ιθάκη στα μάτια της πιστής του Πηνελόπης.

Περίληψη

Ποιος είναι αυτός ο άγνωστος, ο ωραίος και καλοφορεμένος άντρας που περιπλανάται παραμονή Χριστουγέννων στην αποβάθρα του λιμανιού; Μοιάζει με ξένο, φαίνεται Αμερικάνος. Γιατί τριγυρνά νυχτιάτικα στα σοκάκια της μικρής συνοικίας μας; Τι δουλειά έχει ανάμεσα στα χαλάσματα του σπιτιού του Στάθη του Μοθωνιού; Γιατί στέκεται και περιμένει στη μέση του δρόμου και γιατί κοιτάζει «επιμόνως» και «επί μακρόν» το μισόκλειστο παράθυρο της Μιχάλαινας; Και πάνω από όλα, γιατί «έχει ξουραφισμένο το μουστάκι και τα γένια»;

Παραστάσεις - Περιοδείες

Η παραγωγή της εταιρείας «ηθικόν ακμαιότατον», «Ο Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ανέβηκε με μεγάλη επιτυχία από το Δεκέμβριο του 2009 έως τον Ιανουάριο του 2010 στο θέατρο Άλεκτον. Ο  κύκλος παραστάσεων συνέχισε τον  Δεκέμβριο 2010 από τη Λαμία, με τον ''Αμερικάνο” να περιοδεύει ανά την Ελλάδα, με μεγάλη απήχηση από το κοινό:  Η παράσταση «ταξίδεψε» στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στη Λαμία, στη Λάρισα, στο Βόλο, στα Ιωάννινα, στην Σκιάθο, αλλά και στην Καβάλα (Φεστιβάλ Φιλίππων). Το 2011 φιλοξενήθηκε με μεγάλη επιτυχία στο κεντρική σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης. Το Νοέμβριο της επόμενης χρονιάς ο “Αμερικάνος” επέστρεψε στις ελληνικές σκηνές και παρουσιάστηκε εκ νέου στην Αθήνα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (BLACK BOX) από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 8 Ιανουαρίου 2012 και συνέχισε με περιοδεία στην Αττική, στα φεστιβάλ Βράχων και Ελευσίνας και σε όλη την Ελλάδα, ενώ από Σεπτέμβριο έως Νοέμβριο 2012 ανέβηκε για 11 ακόμα παραστάσεις στο Κινηματοθέατρο Τριανόν, όπου και χειροκροτήθηκε θερμά και πάλι από το αθηναϊκό κοινό.

Στήλη θεαμάτων

«Ο Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Σκηνοθεσία-Ερμηνεία : Θανάσης Σαράντος

Μουσική σύνθεση : Λάμπρος Πηγούνης

Μουσικός επί σκηνής : Παναγιώτης Κραμπής

Σκηνική Επιμέλεια : Λίνα Μότσιου

Βοηθός σκηνοθέτη : Δημήτρης Κερεστεντζής

Φωτογραφίες : Μαριλένα Σταφυλίδου, Γεράσιμος Νεόφυτος

Διάρκεια παράστασης : 65 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

Επικοινωνία : Μαρία Μπακοπούλου 6938 129203

Στοιχεία παράστασης

Ημέρες και ώρες : Σάββατο 1 και Κυριακή 2 Δεκεμβρίου στις 20.00 μ.μ.

Χώρος : Βενιζέλειο ΩδείοΧανίων

Πληροφορίες-Προπώληση: Γραφεία Θεάτρου, Νικηφόρου Φωκά 5 τηλ. 28210 44256

Διεύθυνση Θεάτρου : Νικηφόρου Φωκά 3, Χανιά

Τηλέφωνο: 2821043067

Τιμή εισιτηρίου : 12 Ευρώ κανονικό, 8 Ευρώ μειωμένο, ΑΜΕΑ, για άνεργους με κάρτα ΟΑΕΔ, άτομα ηλικίας άνω των 65, για ηθοποιούς με ενημερωμένη κάρτα ΣΕΗ και θεατρολόγους με ενημερωμένη κάρτα θεατρολόγων, πολύτεκνους, κατόχους κάρτας πολιτισμού, ΥΠ.ΠΟ.Τ. Επίσης, το εισιτήριο θα κοστίζει 8 Ευρώ για group πάνω από 10 άτομα.

Aτέλειες ισχύουν για την Ελληνική Εταιρεία Σκηνοθετών και τους δημοσιογράφους-εκπροσώπους του Τύπου.

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΜΜΕ ΧΑΝΙΩΝ

ΧΟΡΗΓΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ :  ΑΝΕΚ LINES

  

ΚΡΙΤΙΚΕΣ & ΣΧΟΛΙΑ για την παράσταση (2009-2012)

ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ

«...Αφού όργωσε την Ελλάδα με το επιτυχημένο σόλο του πάνω στο χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη "Ο Αμερικάνος", ο καλός ηθοποιός και σκηνοθέτης της νεότερης γενιάς Θανάσης Σαράντος επιστρέφει στην Αθήνα ...»- Ιλειάνα Δημάδη -

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

«...Μόνος του στις σκηνές όπου έχει περιηγηθεί ανά την Ελλάδα ο Θανάσης Σαράντος υποδύεται όλα τα πρόσωπα ενός από τα λιγότερο γνωστά διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με τον τίτλο «ο Αμερικάνος»…» - Ολγα Σελλά -

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

«…Ό αγέραστος ‘Αμερικάνος’ μας υπενθυμίζει τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη μοναξιά και η αθεράπευτη καχυποψία απέναντι σε ο, τιδήποτε άγνωστο ή φαινομενικά ξένο…» - Ιωάννα Κλεφτόγιαννη –

ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ  ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

«…Είδα μια σμιλεμένη απλότητα, που ταίριαζε θαρρώ στη γοητευτική πλαστικότητα του πρωτότυπου κειμένου. Είδα με τι τρυφερότητα ανέβηκε στo άρμα των λέξεων και μας ταξίδεψε σε μέρη, σε χρόνους, σε ιδιώματα…» -Σάββας Πατσαλίδης-

ΕΒΔΟΜΗ ΚΑΒΑΛΑΣ

«...Ο Θανάσης Σαράντος εντυπωσίασε το κοινό με την ερμηνεία του – ή μάλλον θα έπρεπε να πούμε… τις ερμηνείες του, αφού στα διαλογικά μέρη του κειμένου μεταπηδούσε με αφοπλιστική άνεση από το ένα πρόσωπο στο άλλο …»-Λυδία Ελιόγλου -

Η ΑΞΙΑ

«…Η παράσταση κερδίζει το στοίχημα. Κι όταν τελειώνει δεν ξέρεις για τι απ’όλα να πρωτοχειροκροτήσεις. Ένα μονόπρακτο βασισμένο στον Παπαδιαμάντη, με έναν ηθοποιό και έναν συνθέτη επί σκηνής, αποδεικνύεται μακράν καλύτερο από άλλες πολυδιαφημισμένες υπερπαραγωγές.…» - Φιλιώ Ράγκου –

tospirto.net

«... «Ο Αμερικάνος» του Παπαδιαμάντη μέσα από την σκηνοθετική ματιά και ερμηνεία του Θανάση Σαράντου έμελλε να είναι μακρύ. Από το 2009 μέχρι σήμερα και πού δεν έχει παρουσιαστεί. Η διαχρονική αξία της ρέουσας παπαδιαμάντειας γλώσσας, το θέμα του διηγήματος που με έναν παράδοξο τρόπο γίνεται ξανά επίκαιρο στις μέρες μας, αλλά και η αφαιρετική και καλοδουλεμένη προσέγγιση του Σαράντου, είναι οι λόγοι που έδωσαν «πνοή» στην παράσταση η οποία συνεχίζει ακάθεκτη...» -Έλενα Γαλανοπούλου-

www.monopoli.gr

«…Ο Θανάσης Σαράντος είναι επί σκηνής ο άνθρωπος-«ορχήστρα»…»– Αργυρώ Σταυρίδη -

Η ΣΦΗΝΑ

«…Η σημασία του διηγήματος, που μετουσίωσε σε άριστο θεατρικό λόγο ο σχετικά νεαρός Θανάσης Σαράντος, είναι πρωτίστως η γλώσσα και το ταξίδι των θεατών σε μια άλλη Ελλάδα. Αυτή που δεν ζήσαμε, αυτή που δεν θα’ρθει ποτέ πάλι…» - Γιώργος Χριστοδούλου –

ΗΜΕΡΗΣΙΑ

«…Η παράσταση εστιάζει στην ιδιαίτερη ευαισθησία και στον ρυθμό του λόγου των φτωχών και καταφρονεμένων προσώπων ενός οικουμενικού και πανανθρώπινου συγγραφέα…» -Γιώργος Βαϊλάκης -

Μια παραγωγή της εταιρείας θεάτρου ‘ηθικόν ακμαιότατον’  (ithikonakmeotaton@gmail.com)

"Ψυχολογία Συριανού συζύγου"

του Εμμανουήλ Ροΐδη

Low Budget Festival - Ίδρυμα "Μιχάλης Κακογιάννης"

στις 25-26-27 Νοεμβρίου 2012

"Ἀπαραίτητος ὅρος ἁρμονικῆς συμβιώσεως μὲ γυναῖκα φιλάρεσκον εἶναι ν᾿ ἀποκρύπτῃ τις ἐπιμελῶς εἰς αὐτὴν δυὸ τινά: τὰ ἐννέα δέκατα τῆς ἀγάπης του καὶ τὸ ἥμισυ τουλάχιστον τῆς περιουσίας του..."

Εμμανουήλ Ροΐδη

“Ψυχολογία Συριανού συζύγου”(1894)

O Θανάσης Σαράντος μετά από τα δύο επιτυχημένα σόλο του σε διηγήματα του ΑλέξανδρουΠαπαδιαμάντη ("Ο Αμερικάνος" το 2009-2012 και"Όνειρο στο Κύμα" το 2011-2012) επανέρχεται με το αριστουργηματικό δίηγημα του Εμμανουήλ Ροΐδη.

Low Budget Festival -Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης στις 25-26-27 Νοεμβρίου 2012

Το έργο

«Το διήγημα του Εμμανουήλ Ροΐδη Ψυχολογία συριανού συζύγου γράφτηκε το 1894 και αποτελεί ένα απ’ τα χαρακτηριστικότερα διηγήματα του συγγραφέα. Σε αυτό ο Ροΐδης μας παρουσιάζει τις αγωνίες ενός ερωτευμένου συζύγου, λίγους μήνες μετά το γάμο του με τη φιλάρεσκη σύζυγό του, Χριστίνα. Τα βάσανα που νιώθει στη συμβίωσή του με τη σύζυγό του τον κάνουν να αναθεωρήσει τις απόψεις του για το γάμο και τον έρωτα.

Το διήγημα ξεκινά και ο συριανός σύζυγος μας εξομολογείται απ’ την αρχή ότι ο μοναδικός λόγος για τον οποίο παντρεύτηκε τη σύζυγό του, ήταν γιατί ήθελε να «γλιτώσει» από την κατάσταση του ερωτευμένου! Αφού μας περιγράψει την απόφασή του να παντρευτεί και το γαμήλιο ταξίδι του ζεύγους στην Τζια, αναφέρει χαρακτηριστικά: «μετ’ ολίγας ημέρας θα ήμην πάλιν πολύ περισσότερον παρά προ του γάμου μου ερωτευμένος και δυστυχής». Αιτία για όλα αυτά οι χοροεσπερίδες που συνήθιζαν να πηγαίνουν οι κυρίες της Σύρου και τα διαρκή φλέρτ της συζύγου του από νεαρούς και μη χορευτές. Σιγά - σιγά ο σύζυγος μετατράπηκε από ορκισμένος ανεξάρτητος άντρας σε υποχείριο της συζύγου του και μάλιστα χαιρόταν ιδιαίτερα γι’ αυτό, γιατί έτσι διατηρούνταν ζωντανό το πάθος του γι’ αυτήν.

Ο Ροΐδης σε αυτό το διήγημα με το χαρακτηριστικό δηκτικότατο χιούμορ του μας ηθογραφεί τον χαρακτήρα της φιλάρεσκης συζύγου, για την οποία αναφέρει «Οι πόθοι της εφαίνοντο περιοριζόμενοι εις το να θαμβώνη τας Συριανάς δια της πολυτελείας των εσθήτων της, και να ράπτη εις την άκραν αυτών πολυπληθές επιτελείον θαυμαστών». Μάλιστα ότι τυχαίνει να κερδίσει ένα μεγάλο ποσό από κληρονομιά δεν τολμά να αποκαλύψει στη σύζυγό του το ευτυχές γεγονός γιατί υποστηρίζει ότι «Απαραίτητος όρος αρμονικής συμβιώσεως με γυναίκα φιλάρεσκον είναι ν’ αποκρύπτη τις επιμελώς εις αυτήν δύο τινά: τα εννέα δέκατα της αγάπης του και το ήμισυ τουλάχιστον της περιουσίας του». Ο συγγραφέας με την Ψυχολογία συριανού συζύγου κατορθώνει να μας δώσει με παραστατικότητα και δηκτικότητα τους προβληματισμούς του ζηλιάρη συζύγου εξαιτίας της φιλαρέσκειας της συζύγου του και να μας χαρίσει ένα απολαυστικό ανάγνωσμα που ελκύει λόγω του θέματός του τον αναγνώστη μέχρι και σήμερα.»

Περίληψη

«Η "Ψυχολογία Συριανού συζύγου" (1894) είναι ένα από τα διηγήματα της τελευταίας φάσης του ροϊδικού έργου και αποτελεί ταυτόχρονα ένα δείγμα του ανατρεπτικά ειρωνικού ύφους του με δόσεις σάτιρας για τα λογοτεχνικά δεδομένα της Ελλάδας και όχι μόνο.»

Είναι Συριανός, αμετανόητος εργένης, ώσπου ερωτεύεται. Και αναθεωρεί... Από εργένης, θα γίνει σύζυγος. Όχι όμως από έρωτα, αλλά για να γλιτώσει από την «κατάσταση του ερωτευμένου»!

Όσο περνάει ο καιρός διαπιστώνει ότι ο έρωτας αντί να κοπάσει έχει φουντώσει... Και τότε αρχίζει το προσωπικό του παραλήρημα και οι εφιαλτικές νύχτες του, αποτελούμενες από υποψήφιους εραστές, εκνευριστικές χοροεσπερίδες και προκλητική κοκέτικη συμπεριφορά της γυναίκας του. Της κρύβει το μέγεθος της αγάπης του, αλλά και της περιουσίας που αποκτά: «Απαραίτητος όρος αρμονικής συμβιώσεως με γυναίκα φιλάρεσκον είναι ν’ αποκρύπτη τις επιμελώς εις αυτήν δύο τινά: τα εννέα δέκατα της αγάπης του και το ήμισυ τουλάχιστον της περιουσίας του...". Ώσπου βρίσκει την λύση και θα μπορέσει να καταλαγιάσει τον πυρετό του βρίσκοντας το λυτρωτικό "κινίνον", που δεν είναι παρά το ίδιο το πάθος του: η χαρά ότι έτσι η φλόγα της αγάπης του μένει ζωντανή...

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία-ερμηνεία : Θανάσης Σαράντος

Μουσική: Xαράλαμπος Γωγιός

Σκηνική επιμέλεια-Κοστούμια: Λίνα Μότσιου

Φωτισμοί: Σάββας Σουρμελίδης

Video art : Nίκος Ζάππας

Βοηθοί σκηνοθέτη: Mάρκος Τσούμας-Δημήτρης Κερεστεντζής

Οργάνωση παραγωγής : Παρασκευή Κουτούμπα

Παραγωγή : εταιρεία θεάτρου «Ηθικόν Ακμαιότατον»

Βιογραφικά σημειώματα

Ο Εμμανουήλ Ροΐδης γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1836 στην Ερμούπολη της Σύρου από εύπορους και αριστοκρατικής καταγωγής (εκΧίου) γονείς, τον Δημήτριο Ροΐδη και την Κορνηλία το γένος Ροδοκανάκη. Το 1841 η οικογένειά του μετακόμισε στην Ιταλία λόγω του διορισμού του πατέρα του σε μεγάλο εμπορικό οίκο της εποχής, με έδρα τη Γένοβα, και αργότερα της υπηρεσίας του ως Γενικού Προξένου της Ελλάδας. Σε ηλικία δεκατριών ετών, και ενώ οι γονείς του είχαν εγκατασταθεί στο Ιάσιο, ο Ροΐδης επέστρεψε στην Ερμούπολη, όπου σπουδάζει εσωτερικός στο φημισμένο ελληνοαμερικανικό λύκειο Χ. Ευαγγελίδη. Συμμαθητής του ήταν ο λόγιος, συγγραφέας και έμπορος Δημήτριος Βικέλας και μαζί εξέδιδαν μια εβδομαδιαία χειρόγραφη εφημερίδα υπό τον τίτλο Μέλισσα.

Το 1855 αποφοιτώντας εγκαταστάθηκε στο Βερολίνο για θεραπεία για το πρόβλημα της βαρηκοΐας που είχε εμφανιστεί από τα μαθητικά του χρόνια και συνέχισε να τον ταλαιπωρεί σε όλη τη ζωή του. Παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα φιλολογίας και φιλοσοφίας. Μετά από ένα χρόνο και εξ αιτίας της επιδείνωσης της υγείας του πήγε στο Ιάσιο και το 1857 στην Βραΐλα, όπου ανέλαβε την αλληλογραφία του εμπορικού οίκου του θείου του, Δημητρίου Ροδοκανάκη. Τότε ασχολήθηκε κρυφά με τη μετάφραση του Οδοιπορικού του Σατωβριάνδου, ο θείος του όμως το αντιλήφθηκε και τον παρότρυνε να την δημοσιεύσει. Την πλήρη μετάφραση εξέδωσε το 1860, έναν χρόνο αφού είχε εγκατασταθεί στην Αθήνα μαζί με την οικογένειά του. Την επόμενη χρονιά ακολούθησε τους γονείς του στην Αίγυπτο, για θεραπεία της μητέρας του, όμως μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του το 1862 επέστρεψε με την μητέρα του και εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα, αποφασισμένος να μην ακολουθήσει τις εμπορικές δραστηριότητες που του είχε αφήσει ο πατέρας του αλλά να αφοσιωθεί στην ενασχόληση του με τα γράμματα.

Το 1866 ολοκλήρωσε την συγγραφή του μυθιστορήματος Πάπισσα Ιωάννα, έργο μέσα από το οποίο σατιρίζει τον κλήρο της Δυτικής Εκκλησίας την περίοδο του Μεσαίωνα. Το βιβλίο αφορίστηκε από την Ιερά Σύνοδο (αφορισμός που άρθηκε αργότερα) αλλά με τις συνεχείς πέντε εκδόσεις του κατάφερε να καταξιώσει διεθνώς τον Ροΐδη (ως διάσημο ή μάλλον διαβόητο - κατά σημείωση του Αρίστου Καμπάνη), ο οποίος τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε με γαλλόφωνες εφημερίδες ενώ το 1870 έγινε και διευθυντής της εφημερίδας Grèce(Γκρες).

Το 1873 απώλεσε σχεδόν όλη του την περιουσία που είχε επενδύσει σε μετοχές της Εταιρίας Λαυρίου και της Πιστωτικής.

Τον Ιανουάριο του 1875 και για 18 μήνες εξέδιδε με τον Θέμο Άννινο το εβδομαδιαίο περιοδικό, χιουμοριστικό στην αρχή, σατιρικό κατόπιν, Ασμοδαίος μέσα από τις σελίδες του οποίου είχε τη δυνατότητα να σχολιάζει την δημόσια και πολιτική ζωή της Ελλάδας καθώς και να συμμετέχει ενεργά σε αυτήν. Υπέγραφε με τα ψευδώνυμα «Θεοτούμπης», «Σκνίπας» και πολλά άλλα παρόμοια, τα περισσότερα μιας μόνο χρήσεως, αφού τα ψευδώνυμα αυτά φαίνεται πως ήταν συνήθως αναγραμματισμοί φράσεων που τόνιζαν κάτι που είχε αναφερθεί στο αντίστοιχο άρθρο.[1] Kαυτηρίαζε τη κομματική συναλλαγή της εποχής του, υποστηρίζοντας όμως την πολιτική του Χαρίλαου Τρικούπη.

Το 1877 άρχισε η διαμάχη του με τον Άγγελο Βλάχο, με αφορμή ένα κριτικό του κείμενο με τίτλο «Περί Συγχρόνου Ελληνικής Ποιήσεως», στο οποίο στρεφόταν κατά του ακραίουρομαντισμού και της πραγμάτωσής του στο έργο της Α' Αθηναϊκής Σχολής και των ποιητικών διαγωνισμών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1878 διορίστηκε έφορος στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στην οποία εργαζόταν κατά την διάρκεια των κυβερνήσεων Τρικούπη, ενώ απολυόταν από τις κυβερνήσεις Δηλιγιάννη. Παράλληλα, εμφανιζόταν ως υπέρμαχος της δημοτικής με μια σειρά από γλωσσικές μελέτες αν και ο ίδιος έγραφε τα κείμενά του στην καθαρεύουσα. Το 1885 είχε ένα σοβαρό ατύχημα όταν τον χτύπησε μια άμαξα με αποτέλεσμα να σπάσει το σαγόνι του και να μην μπορεί να μιλήσει για μήνες. Το 1890 έχασε την ακοή του οριστικά.

Την περίοδο 1890-1900 δημοσίευσε το μεγαλύτερο μέρος του καθαρά αφηγηματικού του έργου, που περιλαμβάνει αρκετά διηγήματα. Μέχρι το τέλος της ζωής του συνεργαζόταν με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες της εποχής στα οποία δημοσίευε διηγήματα και κριτικά άρθρα.

Πέθανε στην Αθήνα, στις 7 Ιανουαρίου 1904.

Ο Θανάσης Σαράντος σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή τoυ Θεάτρου Τέχνης, σκηνοθεσία κινηματογράφου στη Νέα Υόρκη και αγγλική φιλολογία στο Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδας. Έλαβε υποτροφίες από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης και το Ίδρυμα Fulbright. Συμμετείχε, ως ηθοποιός και βοηθός σκηνοθέτη, στο Watermill Center της Νέας Υόρκης με τον Robert Wilson

(2000). Επίσης, συνεργάστηκε μαζί του ως ηθοποιός στην παράσταση «Προμηθέας» που παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το 2001. Ιδρυτής της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας «ηθικόν ακμαιότατον», διασκεύασε και σκηνοθέτησε τα έργα «Καλιγούλας» του Αλμπέρ Καμύ που παρουσιάστηκε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη σε συμπαραγωγή με το ΚΘΒΕ το 1999-2000 (Θέατρο Καλαμαριάς και Θέατρο του Νέου Κόσμου) και «Ο Μικρός Πρίγκιπας» του Αντουάν ντε Σαίντ-Εξιπερί (Συνεργείο Τεχνών). Το 2005-06 παίζει ως ηθοποιός στο έργο της Κάριλ Τσέρτσιλ «Ένας Αριθμός» σε σκηνοθεσία του Τάσου Μπαντή. Το 2008 σκηνοθέτησε το έργο του Μάριους φον Μάγιενμπουργκ «Ο Άσχημος» στο Εθνικό Θέατρο. Το 2009 σκηνοθέτησε το νέο έργο του Μάριους φον Μάγιενμπουργκ «Ο Σκύλος, η Νύχτα και το Μαχαίρι» στο Από Μηχανής Θέατρο. Το 2009-10 σκηνοθετεί και παίζει στο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Ο Αμερικάνος» και την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2010 συμμετείχε στην παράσταση «Το Γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη (στο ρόλο του Αντώνη) σε σκηνοθεσία της Άννας Βαγενά. Έχει σκηνοθετήσει τρεις ταινίες μικρού μήκους, «Το Γάντι» 2001,«Εν Λευκώ» 2004, «Μαρία» 2009, οι οποίες έχουν κερδίσει βραβεία και συμμετοχές σε ελληνικά και διεθνή φεστιβάλ. Επίσης σκηνοθέτησε και ερμήνευσε με ιδιαίτερη επιτυχία το ομώνυμο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Όνειρο στο Κύμα» για το Φεστιβάλ Αθηνών 2011. Τιμώντας την επέτειο 100 ετών από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η «ηθικόν ακμαιότατον» ανέβασε εκ νέου την παράσταση του «Αμερικάνου» σε πολλές ελληνικές σκηνές ξεκινώντας το Δεκέμβριο του 2010 από τη Λαμία και εν συνεχεία σε Πάτρα, Λάρισα, Θεσσαλονίκη και Σκιάθο. «Ο Αμερικάνος» ανέβηκε εκ νέου στο Θέατρο – «Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης», ενώ επίσης παρουσιάστηκε στην Καβάλα στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Φιλίππων 2011. 

Το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς επιστρέφει στην Αθήνα, στο Ίδρυμα "Μιχάλης Κακογιάννης", και το 2012 στα καλοκαιρινά Φεστιβάλ της Αττικής, σε Βύρωνα και Ελευσίνα, συνεχίζοντας το Σεπτέμβριο στα Ιωάννινα, τη Λάρισα και το Βόλο. Τέλος, "O Aμερικάνος" συναντάται ακόμα μια φορά με το αθηναϊκό κοινό στο Κινηματοθέατρο Τριανόν και στο θέατρο Ακροπόλ.

"Ο Αμερικάνος" στο Σινέ Τριανόν

"Ο Αμερικάνος"-Καλοκαίρι 2012

ΦΕΣΤΙΒΑΛ «Στη Σκιά Των Βράχων 2012»

ΘΕΑΤΡΟ ΒΡΑΧΩΝ «ΑΝΝΑ ΣΥΝΟΔΙΝΟΥ»

Ώρα Έναρξης Παραστάσεων: 9.00 μ.μ.

Τρίτη 24 Ιουλίου 2012, ώρα 21.00

ΑΙΣΧΥΛΕΙΑ 2012

Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας

Κυριακή 29 Ιουλίου 2012, ώρα 21.00

"Ο Αμερικάνος" 
του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Σκηνοθεσία: Θανάσης Σαράντος

«Ηθικόν Ακμαιότατον»

Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία Θεάτρου

Δελτίο τύπου

«Ο Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911)
Το διήγημα
«…Μου φάνηκε σαν Εγγλέζος, σαν Αμερικάνος, μα όχι πάλι σωστός Εγγλέζος ούτε σωστός Αμερικάνος· τα ολίγα λόγια που μου είπε ρωμέικα, τα είπε μ’ έναν τρόπο δύσκολο και συλλογισμένο, όχι και πολύ ξενικό, σαν να ήξερε μια φορά ρωμέικα και τα ξέχασε...»
Η εταιρεία θεάτρου «Ηθικόν Ακμαιότατον», τιμώντας την επέτειο 100 ετών από το θάνατο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, τη φετινή χρονιά ανεβάζει εκ νέου το έργο «Ο Αμερικάνος».
Πρόκειται για μια ιδιαίτερη θεατρική διασκευή του ομώνυμου κλασικού διηγήματος του Σκιαθίτη συγγραφέα για έναν ηθοποιό και έναν μουσικό, που υπενθυμίζει τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη μοναξιά και η «αθεράπευτη» καχυποψία απέναντι σε οτιδήποτε άγνωστο ή φαινομενικά «ξένο». Ο ήρωας είναι «ξένος μέσα στον κόσμο του». Φυσικά, δεν είναι ούτε ξένος ούτε Αμερικάνος.
Ο «Αμερικάνος» είναι ένας Έλληνας μετανάστης, που ύστερα από 25 χρόνια επιστρέφει στο νησί του και δεν τον αναγνωρίζει κανένας. Περιπλανάται μόνος στην αποβάθρα του λιμανιού και τριγυρνά στα σοκάκια της μικρής συνοικίας και στα χαλάσματα του πατρικού σπιτιού του. Το μόνο που τον κάνει να συνεχίζει να ελπίζει είναι ο έρωτας: η ελπίδα ότι η αγαπημένη του ίσως είναι ακόμα εκεί και τον περιμένει. Ακριβώς όπως ο Οδυσσέας, που γύρισε για να ξαναβρεί τη χαμένη του Ιθάκη στα μάτια της πιστής του Πηνελόπης.
Ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη λοιπόν είναι μια ιστορία αγάπης και ξενιτιάς: θα μπορούσε να είναι η ιστορία κάθε μετανάστη. Ίδια κι απαράλλαχτη με αμέτρητα προσωπικά και οικογενειακά δράματα, που γνώρισε η Ελλάδα εκείνης της εποχής – αλλά και κάθε εποχής. Αμέτρητοι ήταν οι νέοι που μπροστά στην αμείλικτη φτώχεια και την επιτακτική ανάγκη εγκατέλειψαν σπίτι, γονείς, αγαπημένες, αποφασίζοντας τη βουτιά στο άγνωστο: Ευρώπη, Αμερική, Αυστραλία – το όνομα που έπαιρνε ανάλογα με την περίσταση ο τελικός προορισμός, η ονειρεμένη «γη της Επαγγελίας». Ο «Αμερικάνος» του Παπαδιαμάντη λοιπόν δεν είναι παρά ο Έλληνας μετανάστης, απανταχού της γης: κανένα άλλο έργο του κορυφαίου Σκιαθίτη «αγίου των γραμμάτων» δεν τον αφορά και δεν τον εκφράζει περισσότερο.

Λίγα λόγια για την παράσταση
«Ο Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
Συντελεστές
Σκηνοθεσία-Ερμηνεία : Θανάσης Σαράντος
Μουσική : Λάμπρος Πηγούνης
Μουσική ερμηνεία: Τάνια Γιαννούλη
Σκηνική Επιμέλεια :Λίνα Μότσιου
Βοηθός σκηνοθέτη : Δημήτρης Κερεστεντζής
Φωτογραφίες :Μαριλένα Σταφυλίδου, Τάκης Βεκόπουλος
Μια παραγωγή της εταιρείας θεάτρου ‘ηθικόν ακμαιότατον’
Η παράσταση
Στην παράσταση ο Θανάσης Σαράντος ως αφηγητής, ερμηνεύει μια περσόνα του Παπαδιαμάντη, κρυφοκοιτάζει τη δράση και "μετατοπίζεται" σε όλα τα πρόσωπα που αφηγείται, με τη συνδρομή της μουσικής και των ήχων από τον συνθέτη Λάμπρο Πηγούνη.
Στη σκηνή οι θεατές παρακολουθούν τη συνομιλία της απαστράπτουσας γλώσσας του Παπαδιαμάντη με ζωντανή μουσική. Το σύμπαν των ατμοσφαιρικών ήχων που παράγονται από μια αλλιώτικη χρήση του πιάνου συνάδει με όλη την ποικιλία, την δύναμη και τον πλούτο της συγκλονιστικής γλώσσας του κλασικού διηγήματος.
Περίληψη
Ποιος είναι αυτός ο άγνωστος, ο ωραίος και καλοφορεμένος άντρας που περιπλανάται παραμονή Χριστουγέννων στην αποβάθρα του λιμανιού; Μοιάζει με ξένο, φαίνεται Αμερικάνος. Γιατί τριγυρνά νυχτιάτικα στα σοκάκια της μικρής συνοικίας μας; Τι δουλειά έχει ανάμεσα στα χαλάσματα του σπιτιού του Στάθη του Μοθωνιού; Γιατί στέκεται και περιμένει στη μέση του δρόμου και γιατί κοιτάζει «επιμόνως» και «επί μακρόν» το μισόκλειστο παράθυρο της Μιχάλαινας; Και πάνω από όλα, γιατί «έχει ξουραφισμένο το μουστάκι και τα γένια»;
Παραστάσεις - Περιοδείες
Η παραγωγή της εταιρείας «ηθικόν ακμαιότατον», «Ο Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ανέβηκε με μεγάλη επιτυχία από το Δεκέμβριο του 2009 έως τον Ιανουάριο του 2010 στο Θέατρο Άλεκτον. Ο φετινός κύκλος παραστάσεων ξεκίνησε τον περασμένο Δεκέμβριο από τη Λαμία, και πραγματοποίησε περιοδεία ανά την Ελλάδα, όπου και γνώρισε μεγάλη απήχηση: Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα, Λαμία, Κρήτη, Σκιάθο και πρόσφατα στην Καβάλα (Φεστιβάλ Φιλίππων). Το 2011 φιλοξενήθηκε με μεγάλη επιτυχία στο ‘Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Το Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς ο “Αμερικάνος’ επέστρεψε θριαμβευτικά στις ελληνικές σκηνές και παρουσιάστηκε εκ νέου στην Αθήνα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης (BLACK BOX) από τις 30 Νοεμβρίου έως τις 8 Ιανουαρίου 2012 και συνεχίζει με περιοδεία σε όλη την Ελλάδα.




ΚΡΙΤΙΚΕΣ για την παράσταση την περίοδο 2009-11


“ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” -14.1.12
της ΟΛΓΑΣ  ΣΕΛΛΑ


"...Μόνος του στις σκηνές όπου έχει περιηγηθεί ανά την Ελλάδα ο Θανάσης Σαράντος, αυτό τον καιρό υποδύεται στο Ιδρυμα Κακογιάννης όλα τα πρόσωπα ενός από τα λιγότερο γνωστά διηγήματα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με τίτλο «Αμερικάνος». Η επιτυχία είναι τέτοια, που ενώ οι παραστάσεις τελείωναν την περασμένη Κυριακή, θα δοθούν τρεις ακόμη: αύριο 15/1, στις 22/1 και στις 29/1. Ο Θανάσης Σαράντος μόνος του επί σκηνής, κάνει όλους τους ρόλους ενός ακόμη γοητευτικού διηγήματος…». –ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ


www.monopoli.gr, 25/12/2011
«Επί τρία χρόνια μεταμορφώνεται στον ξενιτεμένο Έλληνα που επιστρέφει μετά από χρόνια στην πατρίδα του. Μεταμορφώνεται και στην μνηστή του, που τον περίμενε στωικά. Και στην ηλικιωμένη μητέρα της, στους βιοπαλαιστές συντοπίτες του, στα πιτσιρίκια της Σκιάθου. Ο Θανάσης Σαράντος είναι επί σκηνής ο άνθρωπος-«ορχήστρα», με τους πολλαπλούς ρόλους που ερμηνεύει στην παράσταση «Ο Αμερικάνος», μια θεατρική μεταφορά του ομότιτλου διηγήματος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.
Στα τρία χρόνια επιτυχίας της, Έλληνες του εξωτερικού σπεύδουν να την παρακολουθήσουν θέλοντας ν’ ακούσουν την παπαδιαμαντική γλώσσα, σχολεία επισκέπτονται το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης για να γνωρίσουν οι μαθητές το έργο του «αγίου των γραμμάτων», αλλά και «απλό» κοινό σε διάφορα μέρη της Ελλάδας γοητεύεται από τη σκηνική μεταφορά του «κλασικού» αυτού ελληνικού έργου…» – Αργυρώ Σταυρίδη -


"ΑΓΓΕΛΙΑΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ" - 11/12/2011
του Σάββα Πατσαλίδη


"...Η θεατρικότητα της λέξης
Η εξόρυξη χρυσού από τα σπλάχνα του σώματος των έργων του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη έχει πάρει διαστάσεις πανεθνικού συναγερμού. Ο ένας μετά τον άλλο, οι θεατράνθρωποί μας τσαλαβουτούν στα έγκατα του πολύχυμου λόγου του, αναζητώντας την περιπέτεια στις κρυφές εντάσεις, στους υπαινιγμούς, στο ιδιαίτερο χιούμορ, στη θεραπευτική εξομολόγηση, στο ξεκαθάρισμα λογαριασμών με το παρελθόν, στο λαχάνιασμα σωμάτων. Και τι δεν έχει η δεξαμενή της φαντασίας του σπουδαίου αυτού συγγραφέα. Λέξεις εκρηκτικές, λέξεις ατίθασες, λάγνες, γεμάτες μουσική, χρώματα. Λέξεις που ταιριάζουν γάντι στην πλαστικότητα ενός χωρου όπως του θεάτρου. Εξ ου και το μεγάλο ενδιαφέρον.
Σωστός στις διακυμάνσεις του, συντονισμένος αρμονικά στις απαιτήσεις του κειμένου, ο Θανάσης Σαράντος, ο «Αμερικάνος» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, εργάστηκε άξια και κατέθεσε άποψη (σκηνοθεσία) στη σκηνή του Θεάτρου Σοφούλη. Δεν στέκομαι σε πρωτότυπες ιδέες και εκπλήξεις. Δεν είδα κάτι τέτοιο. Είδα, ωστόσο, μια σμιλεμένη απλότητα, που ταίριαζε θαρρώ στη γοητευτική πλαστικότητα του πρωτότυπου κειμένου. Είδα με τι τρυφερότητα ανέβηκε στα άρμα των λέξεων και μας ταξίδεψε σε μέρη, σε χρόνους, σε ιδιώματα. Είδα πώς δημιουργούσε τα σκηνικά του Εγώ με ανεπαίσθητους όσο και γοητευτικούς χειρισμούς, χωρίς χάσματα και εφέ.
Οι καλές ερμηνευτικές αναλογίες που εισέπραξα υπαινίχθηκαν έναν κόσμο ολόκληρο της εποχής. Κέρδος μικρό, αλλά ουσιαστικό, με την καλή συνοδεία των μουσικών ακουσμάτων του Λάμπρου Πηγούνη (στη Θεσσαλονίκη ερμηνευμένα από τον Στέλιο Γιαννουλάκη)..."-ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΤΣΑΛΙΔΗΣ (http://savaspatsalidis.blogspot.com/)-


www.catisart.gr, 6/12/2011
«…"Ο Αμερικάνος", το θεατρικό έργο που αποθεώθηκε από κοινό και κριτικούς σε όλη την Ελλάδα…» – Ειρήνη Αϊβαλιώτου -


“ ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ” , 24.11.11
«...Αφού όργωσε την Ελλάδα με το επιτυχημένο σόλο του πάνω στο χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη "Ο Αμερικάνος", ο καλός ηθοποιός και σκηνοθέτης της νεότερης γενιάς Θανάσης Σαράντος επιστρέφει στην Αθήνα και στο Ίδρυμα "Μιχάλης Κακογιάννης"...» - Ιλειάννα Δημάδη -


“ ΕΒΔΟΜΗ” Καβάλας, 29.7.2011
«...Ο Θανάσης Σαράντος εντυπωσίασε το κοινό με την ερμηνεία του – ή μάλλον θα έπρεπε να πούμε… τις ερμηνείες του, αφού στα διαλογικά μέρη του κειμένου μεταπηδούσε με αφοπλιστική άνεση από το ένα πρόσωπο στο άλλο …» -Λυδία Ελιόγλου -


“Η ΑΞΙΑ” 27.3.2010
«Η παράσταση… κερδίζει το στοίχημα… Κι όταν τελειώνει δεν ξέρεις για τι απ’όλα να πρωτοχειροκροτήσεις… Εν έτει 2010, ένα μονόπρακτο βασισμένο στον Παπαδιαμάντη, με έναν ηθοποιό και έναν συνθέτη επί σκηνής, αποδεικνύεται μακράν καλύτερο από άλλες πολυδιαφημισμένες υπερπαραγωγές.…» - Φιλιώ Ράγκου –


“Η ΣΦΗΝΑ” 3.1.2010
«…Η σημασία του διηγήματος, που μετουσίωσε σε άριστο θεατρικό λόγο ο σχετικά νεαρός Θανάσης Σαράντος, είναι πρωτίστως η γλώσσα και το ταξίδι των θεατών σε μια άλλη Ελλάδα. Αυτή που δεν ζήσαμε, αυτή που δεν θα’ρθει ποτέ πάλι…» - Γιώργος Χριστοδούλου –


“ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ” 17.12.2009
«…Ό αγέραστος ‘Αμερικάνος’ μας υπενθυμίζει τις διαστάσεις που μπορεί να πάρει η ανθρώπινη μοναξιά και η αθεράπευτη καχυποψία απέναντι σε οτιδήποτε άγνωστο ή φαινομενικά ξένο…» - Ιωάννα Κλεφτόγιαννη –


“ΗΜΕΡΗΣΙΑ” 23.12.2009
«…ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ. Η παράσταση εστιάζει στην ιδιαίτερη ευαισθησία και στον ρυθμό του λόγου των φτωχών και καταφρονεμένων προσώπων ενός οικουμενικού και πανανθρώπινου συγγραφέα…» -Γιώργος Βαϊλάκης -

Χορηγοί επικοινωνίας: 

"Όνειρο στο Κύμα" στο Θέατρο Ακροπόλ-Παράταση παραστάσεων

"Όνειρο στο Κύμα": ο Παπαδιαμάντης στο Θέατρο Ακροπόλ

"Όνειρο στο Kύμα": ο Παπαδιαμάντης στο Θέατρο Ακροπόλ